Ngân hàng Quốc gia Campuchia: cần một đồng tiền quốc gia mạnh để tăng cường khả năng chống chịu của khu vực kinh tế và tài chính trước khủng hoảng, việc sử dụng đồng Riel tăng trung bình 16% mỗi năm!
Ngày 28/09/2020; nhân dịp lễ kỷ niệm 40 năm xuất bản đồng Riel,đúng ra lễ kỷ niệm đồng Riel tái xuất hiện trên đất nước Campuchia được tổ chức từ tháng 03/2020 nhưng do sự lây lan dịch Covid-19 nên Chính phủ đã có những biện pháp ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh nên không tổ chức được.
Thống đốc Ngân hàng Quốc gia Campuchia – Chea Chanto đã phát biểu: Campuchia cũng cần một đồng tiền quốc gia mạnh để tăng cường khả năng chống chịu về kinh tế và tài chính đối với cuộc khủng hoảng, cũng như hỗ trợ tăng trưởng và phát triển kinh tế – xã hội và bền vững. Tôi tin tưởng rằng tất cả các Bộ, Tổ chức, Công ty, Doanh nghiệp…Các bên liên quan và người dân sẽ tiếp tục tham gia tích cực vào quá trình phát triển hệ thống ngân hàng và đóng góp vào việc sử dụng rộng rãi hơn đồng Riel làm tiền tệ quốc gia của chúng ta. .
Đồng tiền quốc gia – đồng Riel, có nguồn gốc trong thời kỳ Bảo hộ của Pháp trên một loại tiền gọi là “Piastre”; ban đầu do Ngân hàng Đông Dương (Banque de l’Indochine) phát hành cho đến năm 1948, sau đó được xuất bản bởi Institut d’émission of Indochina cho đến năm 1954 dưới thời Pháp thuộc.
Trên tờ tiền là tên của hai loại tiền khác là tiền đồng và tiền kip; được sử dụng chung ở Campuchia, Việt Nam và Lào. Sau khi giành được độc lập hoàn toàn, Ngân hàng Quốc gia Campuchia lần đầu tiên được thành lập vào năm 1954 và đã phát hành đồng Riel mới từ năm 1955.
Đồng Riel đã phục vụ tích cực cho chính sách xây dựng quốc gia của chế độ Sangkum Reastr Niyum. Thật không may; chế độ Pol Pot đã phá hủy cơ sở hạ tầng kinh tế và tài chính, tòa nhà Ngân hàng Quốc gia Campuchia cũng bị phá và đồng Riel đã bị hủy bỏ.
Sau giải phóng; ngày 07/01/1979, hệ thống ngân hàng và tiền tệ bắt đầu phục hồi từ con số 0, tình hình kinh tế căng thẳng và bị loại khỏi trường quốc tế. Campuchia đã làm việc chăm chỉ để thành lập một Ngân hàng Trung ương, khi đó được gọi là “Ngân hàng Quốc gia của Nhân dân Campuchia”, dựa trên nguồn nhân lực ít ỏi còn lại.
Chính phủ Campuchia đã quyết định sử dụng lại đồng Riel vào ngày 20/03/1980 để thể hiện độc lập, chủ quyền quốc gia và phục vụ công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế – xã hội theo tầm nhìn dài hạn của Samdech Techo Hun Sen – Thủ tướng Campuchia cho rằng “Đồng tiền quốc gia là một phần của chủ quyền và quyền lực kinh tế của nhà nước.” Việc đồng Riel được lưu hành trở lại đã được người dân cả nước vô cùng hoan nghênh và đón nhận, đây là một trong những sự kiện lịch sử quan trọng của Campuchia.
Theo hệ thống Ngân hàng độc quyền, Ngân hàng Trung ương đóng 03 vai trò chính: cơ quan quản lý tiền tệ, người cho vay và kho bạc quốc gia. Đồng Riel được cung cấp như một phương tiện trao đổi, thay vì trao đổi hàng hóa và hàng hóa. Đồng Riel củng cố ngân sách quốc gia để trả lương cho các quan chức chính phủ và chi tiêu nhà nước. Đồng thời, đồng Riel cũng được dùng cho các khoản vay của nhà nước để phục hồi các hoạt động kinh tế cần thiết, đặc biệt là phục hồi các doanh nghiệp nhà nước. Tuy nhiên, sự mất niềm tin nghiêm trọng vào đồng tiền quốc gia và mối đe dọa chiến tranh vẫn khiến người dân ít sử dụng đồng Riel hơn, đặc biệt như một công cụ tiết kiệm.
Vào đầu những năm 1990, Cơ quan Chuyển tiếp của Liên hợp quốc tại Campuchia (UNTAC) đã tổ chức cuộc tổng tuyển cử đầu tiên và sử dụng đồng đô la Mỹ trực tiếp trong mọi chi tiêu của mình. Việc đồng đô la Mỹ chảy mạnh vào các nền kinh tế nhỏ, thời điểm niềm tin vào đồng tiền quốc gia thấp đã tạo ra một vấn đề mới cho nền kinh tế quốc gia, đó là đô la hóa. Vì vậy, vấn đề đô la hóa không phải là kết quả của các quyết định chính trị của chính phủ, mà là do sự chấp nhận của thị trường.
Trong nền kinh tế thị trường và hệ thống ngân hàng hai cấp, đồng Riel lưu thông với đô la Mỹ trong nền kinh tế quốc dân. Trong giai đoạn đầu, đồng đô la Mỹ đã đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế Campuchia thông qua việc thúc đẩy đầu tư nước ngoài, tài chính, thương mại quốc tế và du lịch. Tuy nhiên, trong bối cảnh quy mô kinh tế – tài chính ngày càng tăng và hội nhập khu vực cao như hiện nay, việc sử dụng đồng đô la Mỹ đã hạn chế khả năng thực thi đầy đủ chính sách tiền tệ của Ngân hàng TW để hỗ trợ tăng trưởng và đối phó với khủng hoảng.
Ông Chea Chanto nêu rõ tầm quan trọng của đồng Riel trong nền kinh tế từ đầu những năm 2000, Chính phủ Hoàng gia đã đề ra chính sách thúc đẩy đồng Riel như một ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển ngành tài chính.