Mở rộng góc nhìn về cân bằng phát thải

Ngày 17/11/2021; CASE đã tổ chức họp báo công bố báo cáo “Beyond Net Zero: Empowering Climate Mitigation by Linking to Development Goals” – Mở rộng góc nhìn về cân bằng phát thải: tăng cường giảm thiểu tác động từ biến đổi khí hậu kết hợp với các mục tiêu phát triển, được soạn thảo bởi các tổ chức nghiên cứu độc lập hàng đầu về khí hậu và năng lượng tại Indonesia, Philippine, Thái Lan và Việt Nam cùng Viện NewClimate và tổ chức Agora Energiewende.

Báo cáo đưa ra góc nhìn mới trong các cuộc thảo luận khí hậu quốc tế với các lập luận rằng kế hoạch bảo vệ khí hậu có thể được thực hiện một cách hiệu quả hơn, kịp thời và bền vững hơn nếu được tích hợp vào quy hoạch phát triển tổng thể quốc gia trong dài hạn. Để đạt được điều này; báo cáo xác định sáu “khái niệm bắc cầu” như là những yếu tố thúc đẩy các nỗ lực cân bằng phát thải trong khu vực một cách phù hợp, đồng thời nêu bật tiềm năng của các quốc gia Đông Nam Á trong việc đẩy nhanh quá trình chuyển dịch sang các nền kinh tế dễ thích ứng và phục hồi.

Tầm quan trọng của việc “nhìn rộng hơn mục tiêu cân bằng phát thải”; đảm bảo rằng các quốc gia đạt được các kế hoạch cân bằng khí hậu và tương hỗ, trước hết đáp ứng nhu cầu phát triển của từng quốc gia nhưng cũng đẩy nhanh việc giảm phát thải các bon của ngành năng lượng cũng như toàn nền kinh tế.

Ông Fabby Tumiwa – Giám đốc điều hành tại Viện Cải cách Dịch vụ Thiết yếu (IESR) – Indonesia cho biết: nếu công chúng không nhận biết được các mục tiêu phát triển trong các chiến lược khí hậu của chính phủ, sẽ khó có thể đạt được sự đồng thuận chính trị cần thiết để đưa ra các quyết định ngày càng khó khăn hoặc nếu được thực hiện, sẽ rất khó để duy trì.

Báo cáo chỉ ra những hành động quan trọng, đầy tham vọng mà các chính phủ ở Đông Nam Á đã thực hiện để hạn chế việc phê duyệt các nhà máy điện than trong tương lai. Vào tháng 10/2020, Philippines đã trở thành quốc gia đầu tiên trong khu vực tuyên bố đình chỉ các dự án điện than chưa thực hiện. Indonesia cũng đã thông qua chính sách tương tự vào năm 2021 và các quan chức chính phủ hiện đang thảo luận lộ trình dừng hoạt động trước thời hạn các nhà máy điện than.

Ông Red Constantino – Giám đốc điều hành Viện Khí hậu và Đô thị bền vững, có trụ sở tại Philippines cho biết: trên thực tế, quyết định áp đặt chính sách dừng các dự án điện than ở Philippines dựa trên nhu cầu cấp thiết để cải thiện tính linh hoạt, độ tin cậy và tính bền vững của hệ thống điện Philippines. Quyết định này là một sự thừa nhận đáng hoan nghênh rằng việc xây dựng các nhà máy điện than mới ở Philippines sẽ gây mất ổn định hơn cho hệ thống điện do dư thừa công suất của các công nghệ không linh hoạt tại quốc gia này, trong đó chủ yếu là các nhà máy điện than.

Bà Ngô Tố Nhiên – Giám đốc điều hành Sáng kiến Chuyển đổi Năng lượng Việt Nam (VIET), báo cáo: chúng tôi tin rằng sẽ rất hữu ích khi nhấn mạnh những giá trị đồng lợi ích giữa phát triển bền vững và chính sách khí hậu. Đây sẽ là bằng chứng hỗ trợ thúc đẩy cho các hành động khí hậu tham vọng hơn.

Báo cáo cũng xác định vai trò quan trọng mà các cam kết và hành động của khối doanh nghiệp có thể tạo ra trong khu vực – đã có rất nhiều công ty đa quốc gia và doanh nghiệp trong khu vực công bố ý định đẩy nhanh nỗ lực lắp đặt, sử dụng năng lượng sạch và cắt giảm khí thải các bon.

Bà Kannika Thampanishvong thuộc Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan, báo cáo: với việc các hoạt động góp phần gây nên tình trạng khẩn cấp khí hậu sẽ bị đánh giá, các công ty đã ngày càng đưa ra nhiều cam kết bảo vệ khí hậu. Đây là một bước tiến đáng hoan nghênh, Chính phủ nên tạo môi trường thuận lợi cho các tập đoàn này đạt được cam kết về khí hậu của mình và duy trì tính cạnh tranh, bao gồm tiếp cận tài chính và cơ sở hạ tầng hỗ trợ. Bằng cách này, các hành động của các công ty có thể đóng góp thúc đẩy mục tiêu cao hơn trong khu vực.

Báo cáo chứng minh rằng việc giảm chi phí của các công nghệ sạch mới đã mang lại sự thay đổi đáng kể hướng đến các lựa chọn thay thế bền vững như năng lượng tái tạo, các hệ thống điện phi tập trung và pin lưu trữ. Báo cáo nhấn mạnh tầm quan trọng của năng lượng tái tạo như là xương sống cho các định hướng giảm thiểu các bon trên toàn nền kinh tế và nêu bật cơ hội cho các quốc gia Đông Nam Á đầu tư sớm vào điện khí hóa giao thông và công nghiệp để phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

bà Jesse Scott – Giám đốc Chương trình Quốc tế Agora Energiewende, một tổ chức nghiên cứu độc lập của Đức về chuyển dịch năng lượng cho biết: một góc nhìn sâu sắc và quan trọng của báo cáo này là các mục tiêu biến đổi khí hậu không thể được xem xét một cách tách biệt  thêm. Ở Đông Nam Á, ưu tiên chính trị của hầu hết các chính phủ là tăng trưởng kinh tế, tăng năng suất và giảm bất bình đẳng. Tuy nhiên cũng cần phải thừa nhận rằng những ưu tiên này không thể đạt được nếu không có hành động phối hợp toàn cầu để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Cần có các cải cách đáng kể trong bức tranh tài chính quốc tế để chuyển hướng và mở rộng quy mô gói tài chính quốc tế là cần thiết để đạt được sự chuyển dịch này.

Báo cáo được công bố vào cuối Hội nghị COP 26 tại Glasgow, khi gần 200 quốc gia đã đạt được một thỏa thuận để tăng cường nỗ lực toàn cầu nhằm khắc phục vấn đề biến đổi khí hậu, với lời kêu gọi các quốc gia quay trở lại vào năm tới cùng các mục tiêu giảm phát thải mạnh mẽ hơn và những lời hứa sẽ tăng gấp đôi số tiền hỗ trợ các quốc gia đối phó với tác động nóng lên toàn cầu. Báo cáo kêu gọi hành động tức thời và tích hợp các kế hoạch ứng phó khí hậu với các ưu tiên phát triển quốc gia để xây dựng và tăng cường sự đồng thuận chính trị./.